Sống đạo theo Đức tin

Lời Chúa sẽ hướng dẫn việc cầu nguyện và khơi lên những tâm tình xứng hợp. Vì dựa trên lời Chúa nên khi cầu nguyện, người ta không nhằm thỏa mãn cảm xúc hay tìm kiếm những gì khác lạ, ngoài việc tôn thờ, ca tụng, tạ ơn và xin ơn theo mẫu mực đươc trình bày trong các thánh vịnh.



Đức tin là mẫu mực cho tín hữu noi theo trong việc sống đạo, vì có đức tin, các việc đạo đức mới bền vững. Các việc đó như đọc kinh, lần hạt, dự lễ, viếng Mình Thánh Chúa v.v… là do lòng tin tự đáy lòng phát ra. Do đấy, tín hữu biết tại sao mình làm thế và bằng lòng chấp nhận hậu quả do những việc làm đó. Thái độ này rất cần thiết trong việc sống đạo và giữ đạo, vì nó tránh cho tín hữu khỏi bị giao động do các áp lực từ bên ngoài.



Thật vậy, nếu biết tại sao mình tin, Ki-tô hữu sẽ không bị choáng váng vì những câu chất vấn mỉa mai, hay sợ hãi trước những thay đổi về thể chế chính trị. Ngay từ đầu, Ki-tô giáo đã là đạo của thiểu số và không đước chính quyền đương thời công nhận, đến nỗi đã phải sinh hoạt như một đoàn thể bất hợp pháp trong các hang toại đạo. Tình trạng đó đã kéo dài trong mấy thế kỷ và các Ki-tô hữu đã coi đó như một tình trạng thông thường.



Thành ra, nếu có bị mỉa mai, chất vấn hay gặp khó khăn trong vấn đề sống đạo cũng là điều dễ hiểu. Ngay từ đầu, và rải rác trong hơn hai ngàn năm lịch sử, thời nào cũng vậy, không ở này thì ở nơi khác, Hội thánh của Chúa vẫn bị đặt thành vấn đề, đức tin vẫn là một nghi vấn cho nhiều người ngay từ xa xưa. Hồi đó, có người đã hỏi một cách mỉa mai: “Chúa của họ ở đâu.” (Tv 33,2) khiến cho tín hữu phải thở than: “Lạy Chúa, sao Chúa nỡ bỏ con, để đối phương chê cười con.” (Tv42,10). Vậy làm thế nào để sống đạo theo đức tin ?



1. Học hỏi đạo lý



Trước hết phải tìm hiểu và học hỏi đạo lý. Đạo lý là con đường dẫn đưa tới Chúa, là những lý lẽ đạo dựa vào để trình bày Chúa cho người ta. Xưa nay đơn giản là học giáo lý. Giáo lý bị người lớn cho là của trẻ con, lớn rồi không học nữa hay có học cũng không có những lớp thích hợp, thành ra khi đã lớn, mức hiểu biết về đạo chẳng được bao nhiêu, khi gặp khó khăn hay bị công kích chẳng biết đường nào mà chống đỡ.



2. Dựa vào Kinh thánh



Khi làm các việc đạo đức, thường ai cũng muốn làm cho thật sốt sáng để được bình an và thêm nhiều ơn ích. Ước muốn này thật tự nhiên và chính đáng. Nhưng nhiều khi không được như vậy, nên nhiều người tỏ ra ngao ngán. Thực ra, cảm xúc khi làm các việc thiêng liêng có thể là điều bổ ích và giúp cho thêm hăng hái, nhưng không phải là chính yếu. Vì thế, không nên đặt nặng và lấy đó làm thước đo lòng đạo đức.



Nhưng nếu không nên quá dựa vào tình cảm thì lại càng phải dựa vào lời Chúa. Lời Chúa sẽ hướng dẫn việc cầu nguyện và khơi lên những tâm tình xứng hợp. Vì dựa trên lời Chúa nên khi cầu nguyện, người ta không nhằm thỏa mãn cảm xúc hay tìm kiếm những gì khác lạ, ngoài việc tôn thờ, ca tụng, tạ ơn và xin ơn theo mẫu mực đươc trình bày trong các thánh vịnh.



3. Tiếp xúc với Thiên Chúa



Là người công giáo, ai cũng thấy đức tin là cần thiết trong việc sống đạo. Phải lấy đức tin mà sống đạo, nghĩa là phải sống đạo ngay cả khi bên ngoài xem ra như không còn gì cả: không nhà thờ, không linh muc, không tu sĩ nam nữ, chung quanh không còn dấu hiệu nào nhắc nhở về đạo. Đó là lúc phải sống đạo bằng cách tiếp xúc với Thiên Chúa nhiều hơn, trong chỗ thẳm sâu của linh hồn. Những cuộc tiếp xúc này chính là những lúc âm thầm cầu nguyện trong nơi kín đáo, sẽ có sức nuôi dưỡng đời sống nội tâm, làm cho đời sống đức tin thêm nghĩa lý. Bấy giờ tuy không giảng đạo được bằng lời nói, không hoạt động tông đồ bằng các hình thức bên ngoài, nhưng đạo vẫn sống và người ta vẫn có thể sống đạo.



Tất nhiên, không có những sinh hoạt bình thường, đạo sẽ bị tổn thương. Nhưng như linh mục Dimitri Doubko, cha sở họ đạo thánh Ni-cô-la ở Mát-cơ-va nói: “Khi nào đạo bị đóng đinh, lúc đó đạo mạnh, còn khi nào đạo được “o bế”, lúc đó đạo yếu.” Câu nói xem ra trái ngược, nhưng lại đúng theo cái nhìn của đức tin.



Kết luận



Vậy, sống đạo theo đức tin có nghĩa là coi đức tin làm nền. Mà tin là lấy Chúa làm đích điểm, là trung tâm qui hướng tất cả đời sống của tín hữu, là hoàn toàn xác tin mà không cần thấu cảm gì cả, là “Bảo đảm cho những điều ta hy vọng, là bằng chứng cho những điều ta không thấy.” (Hr 11,1) Bấy giờ Chúa không còn phải là một danh từ quen thuộc, một tư tưởng để suy niệm, nhưng là một nhân vật sống động, một Đấng vô hình nhưng luôn hiên hữu, hằng nhìn thấy nếp sống và tình cảm của tín hữu.



Một kiểu cách sống đạo như thế thật là mạnh mẽ và siêu thoát: mạnh mẽ vì bắt nguồn và qui về Chúa, và siêu thoát vì có thể vượt ra ngoài giới hạn của không gian và thời gian.



L.m. An-rê Đỗ xuân Quế o.p.