Cha Mẹ già và Viện dưỡng lão

Bước vào tuổi thất thập và sức khỏe ngày càng yếu kém, ông Hai bà Ngọc lo sợ sẽ có một ngày hai người phải vào nursing home hay còn gọi là viện dưỡng lão gần nhà vì con cái ai cũng đã có gia đình và khá bận rộn nên không có thời gian chăm sóc cho ông bà.

Liệu những viện dưỡng lão thật đáng sợ đến vậy hay đây là lối suy nghĩ đã lỗi thời? Khoa Diễm có bài viết tìm hiểu về hoàn cảnh sống của những người Việt tại Mỹ trong các nursing homes.
Hình ảnh tiêu biểu trong suy nghĩ của nhiều người Việt cho những viện dưỡng lão là các ông bà cụ lớn tuổi, đi lại với sự trợ giúp của các cây gậy, walkers hay xe lăn, trí nhớ yếu kém và bị gia đình bỏ rơi hay chỉ vào thăm viếng vào những ngày cuối tuần hiếm hoi hoặc các ngày lễ lớn trong năm. Thêm vào đó là những phòng ốc tối tăm, không sạch sẽ, quần áo các cụ đầy những nếp nhăn, một bức tranh khá ảm đạm và lạnh lẽo.Phòng ốc được trang bị tân tiến với những chiếc tivi màn hình mỏng, phòng tắm riêng biệt, tủ quần áo rộng rãi, mỗi phòng đều có cửa sổ nhìn ra công viên xinh xắn. Thêm vào đó phòng ăn chung được thiết kế như một nhà hàng cao cấp với mỗi bàn đều có hoa tươi, khăn trải bàn và thức ăn được chế biến từ các đầu bếp danh tiếng trong vùng, theo thực đơn riêng cho từng người. Phòng tập thể dục, y tá riêng, các chương trình vật lý trị liệu, những buổi giao lưu và các trò chơi tập thể cũng được thiết kế nhằm đem đếm cảm giác cộng đồng cho các cụ trong thời gian ở lại đây.

Nhìn chung thì thực tế và sự tưởng tượng khác nhau khá xa, thế thì tại sao những người Việt lớn tuổi lại vẫn lo ngại trước ý tưởng vào các viện dưỡng lão khi tuổi về chiều? Phải chăng văn hóa Việt Nam đã phần nào cản trở tư tưởng hòa nhập cuộc sống như người bản xứ vẫn chấp nhận hàng chục năm nay?

Mặc cảm tội lỗi

Anh Dan Đào, hiện đang sinh sống tại thành phố Dallas, chia sẽ suy nghĩ của mình khi đã đưa mẹ anh vào viện dưỡng lão vào những ngày tháng cuối đời của bà.
Anh nói:
“Trên phương diện là một đứa con, anh nghĩ anh là một người con bất hiếu …”
Lời anh Dan nói là ví dụ cho một sự thật không thể phủ nhận được là cuộc sống tại Hoa Kỳ rất bận rộn cho giới trẻ nói riêng và cho mọi người nói chung, đặc biệt là những người sống xa gia đình từ khi rời ghế nhà trường, theo công việc và ít khi có dịp thăm viếng cha mẹ.

Buồn, muốn về nhà
Con cái có lý do của con cái, không biết những vị cao niên hiện đang sống tại các viện dưỡng lão nghĩ như thế nào.
Bà Mai, hiện đang ở tại Founders Plaza, một nursing home, cũng là một trung tâm hồi phục sức khỏe, đã được hai tuần. Bà Mai không phải ở đây luôn, bác sĩ cho biết khi nào sức khỏe khá hơn bà sẽ được về nhà.
Vừa trải qua một cuộc tiểu phẩu thuật xương cột sống cộng với bệnh suyển hoành hành triền miên, hơi thở của bà hay bị ngắt khoản nên sau lần cuối cùng vào bệnh viện bằng xe cấp cứu vì khó thở, bác sĩ đã khuyên bà Mai đến trung tâm phục hồi sức khỏe gần nhà một thời gian để luyện tập cách thở, điều chỉnh chế độ ăn uống hầu cơ thể bà có sức và trở lại cuộc sống bình thường như trước khi ngã bệnh.
Ngoài các bệnh nói trên, bà Mai còn những bệnh khác của người có tuổi như cao máu, tiểu đường, mỡ trong máu và hàng số những bệnh khác nên số lượng thuốc bà phải uống mỗi ngày nhiều đến nổi con cháu trong nhà không thể nhớ hết.
Từ ngày vào Founders Plaza, bà Mai được chăm sóc từ miếng ăn đến giấc ngủ, tập thể dục, vận động nhiều hơn bao giờ hết nên da dẻ hồng hào, ngủ ngon giấc, cơn suyển cũng không thường xuyên hành hạ bà nhưng nét buồn trên khuôn mặt và trong đôi mắt không còn trong veo như ngày nào của bà hình như ngày một nhiều hơn.
Khi hỏi thăm, bà Mai cho biết bà rất buồn.
Bà nói:
“Buồn, muốn về nhà. Vô đây vì bị bệnh đau lưng với bệnh suyển …”
Nỗi buồn của bà Mai, ai cũng có thể hiểu được vì khi chỉ vì lý do sức khỏe mà bà gần như bị cách ly với thế giới bên ngoài. Dù có người chồng luôn thương yêu bà, mỗi ngày vào trò chuyện cùng bà từ sáng đến chiều, con cái thay phiên nhau vào ngủ cùng bà hàng đêm, vẫn ngày ngày những bữa cơm với món ăn Việt Nam đem đến từ nhà nhưng căn phòng đó không phải là căn phòng trong ngôi nhà bà Mai đã sống cùng chồng và con cái mấy mươi năm qua, ngôn ngữ bà nói không ai hiểu dù các nhân viên y tế rất tận tâm chăm sóc bà.
Vậy những người con Việt, trưởng thành tại Hoa Kỳ phải làm gì để thăng bằng được cuộc sống của mình khi trách nhiệm cá nhân cho tiểu gia đình và chữ hiếu bị đặt lên bàn cân? Không ai muốn sống trong cảm giác tội lỗi khi phải nhờ cậy vào trung tâm xã hội nào đó, điển hình là những viện dưỡng lão nhưng họ cũng không cáng đáng nổi một công việc toàn thời gian và chăm sóc cho cha mẹ từng viên thuốc, mỗi lần đi bác sĩ.
Hy vọng các bậc cha mẹ cảm thông cho con cái vì viện dưỡng lão chỉ là sự chọn lựa cuối cùng khi họ không còn cách nào khác và từ đó cố gắng giữ gìn sức khỏe để thời gian vui sống được lâu dài cùng con cháu.

Tuy nhiên, khi đến thăm một viện dưỡng lão, khung cảnh một khuôn viên tiếp tân sạch sẽ, không thua kém gì những khách sạn hạng sang và các nhân viên tiếp tân thật niềm nở với nụ cười luôn nở trên môi là một sự bất ngờ khá lớn.