FDI tăng 17 % trong năm 2010

Ngày 9 tháng 12, Ngân Hàng Thế Giới công bố bản báo cáo dự báo sự tăng trưởng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các nước đang phát triển trong năm 2010.
Theo báo cáo, mức tăng trưởng này sẽ đạt mức 17% trong năm 2010, khu vực thu hút nhiều nhất vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là Đông Á, Thái Bình Dương.
Mặc dù vậy, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn còn một số quan ngại khi đầu tư vào các nước đang phát triển. Những quan ngại này là gì? Và dự báo về hồi phục kinh tế toàn cầu trong thời gian tới ra sao?
Việt Hà có bài phỏng vấn ông Daniel Villar, Phụ trách cơ quan Đầu tư Đa phương, Trưởng nhóm nghiên cứu thuộc Ngân hàng Thế Giới về những vấn đề này.

Sản xuất tăng trưởng
Việt Hà: Thưa ông, trước hết xin ông giải thích giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu còn gặp nhiều khó khăn sau khủng hoảng tài chính, nguyên nhân nào khiến WB đưa ra dự báo về tăng trưởng FDI trong thời gian tới là 17%?
Daniel Villar: Nguyên nhân cho sự gia tăng là khi đặt vào trong bối cảnh kinh tế từ năm 2008. Câu chuyện lúc đó là sản xuất giảm mạnh ngay lập tức sau khủng hoảng tài chính, kể cả trong thương mại lẫn đầu tư. Sự suy giảm này còn ghê gớm hơn sự suy giảm về nhu cầu. Kết quả là có ít đầu tư hơn, ít vốn hơn và ít sản xuất hơn, và do đó hàng tồn kho tại các xí nghiệp sản xuất giảm dần. Quá trình này chấm dứt vào cuối năm 2009, và chúng ta bắt đầu thấy sản xuất tăng trở lại để đáp ứng nhu cầu trước mắt, và bây giờ đang từ từ tăng trở lại.
Hiện chúng ta vẫn chưa biết được là đã được mức trước khủng hoảng hay chưa, điều này vẫn chưa rõ, vì có một số lĩnh vực thì được mà một số thì chưa. Và điều này cũng giải thích những khác biệt trong cách nhìn. Nhưng hiện những gì đã đạt được là để bù đắp cho phần mất đi trong vòng 18 tháng qua, và đó là điều mà chúng ta thấy được trong năm 2010. Năm 2011 thì vẫn chưa rõ, vì nhu cầu tổng thể có tiếp tục duy trì mức độ tăng trưởng hay không trong thời gian tới.
Nhìn chung khi các nhà đầu tư thấy tốc độ tăng trưởng tại các nước đang phát triển ở mức gấp 3 lần so với các nước phát triển thì họ thấy đó là nơi có thị trường, có nhu cầu và điều này giải thích sự lạc quan của họ.
Việt Hà: Vậy nếu nhìn vào năm 2011 và 2012, chúng ta có thể hy vọng là mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ có thể đạt được mức tăng trưởng như trước khi xảy ra khủng hoảng không?
Daniel Villar: Nhìn chung năm 2011 sẽ có nhiều khó khăn, sự tăng trưởng tại các vùng là không đồng đều, nhưng vào năm 2012, chúng ta sẽ có tiềm năng tăng trưởng dài hạn nhiều hơn, nhưng điều này còn chưa rõ, bởi vì ngay hôm qua chúng ta nghe về khả năng một gói kích cầu nữa của Hoa Kỳ và có thể ảnh hưởng đến nhu cầu tại nước Mỹ, mà Mỹ là nước đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng GDP toàn cầu. Cho nên còn nhiều điều chưa chắc chắn, nó còn liên quan đến kinh tế ở Tây Âu.
Các nền kinh tế thuộc các nước phát triển trong giai đoạn ngắn hạn vẫn phát triển rất chậm, chậm hơn so với tiềm năng của mình, và trong trung hạn có thể khác nhưng năm 2011 và 2012 thì chưa chắc chắn.

Khu vực thu hút đầu tư
Việt Hà: Theo báo cáo lần này, khu vực nào trên thế giới hiện là khu vực thu hút FDI nhiều nhất và vì sao?
Daniel Villar: Khu vực hấp dẫn FDI nhiều nhất bây giờ vẫn là vùng Đông Á Thái Bình Dương, và sau đó là Nam Mỹ. Theo tôi vấn đề là bởi sự khác biệt ngày một lớn giữa các nước đang phát triển, và giữa các khu vực, và làm cho việc đánh giá tiềm năng các khu vực trở nên khó khăn hơn.
Hiện chúng ta có các nước thuộc khối OECD là các nước phát triển và có dân chủ cao, rồi BRIC là Brazil, Russia, Ấn Độ và Trung Quốc. Trung Quốc, Ấn Độ, và Brazil đang có phát triển mạnh về công nghiệp và thương mại. Các nước có thu nhập trung bình cũng có những động thái khác nhau do ảnh hưởng của các nước thuộc nhóm BRIC trong khu vực. Rồi chúng ta lại có các nước kém phát triển nhất.
Tôi nghĩ điều đang xảy ra là quá trình sản xuất đang trở nên toàn cầu hóa, một số nước nhất định hấp thu một số FDI nhất định, ví dụ các nước có nguồn tài nguyên phong phú thì thu hút FDI để khai thác các tài nguyên này. Nhưng tôi nghĩ rất nhiều nhà máy sản xuất đã được chuyển sang Trung Quốc và do đó các nước trong khu vực cũng chịu những ảnh hưởng tích cực thu hút FDI vào khu vực sản xuất.

Vẫn còn nhiều quan ngại
Việt Hà: Vậy những nhân tố nào khiến các nhà đầu tư lo ngại nhất khi quyết định đầu tư vào các nước đang phát triển hiện nay thưa ông?
Daniel Villar: Mối quan ngại của các nhà đầu tư chủ yếu liên quan đến chính sách của chính phủ, liệu chính phủ có thay đổi chính sách không, đó là sự không chắc chắn của các chính sách. Đây là mối lo ngại của tất cả các nhà đầu tư từ nước phát triển đến các nước đang phát triển.
Chúng tôi đã nghĩ rằng các nước đang có chiến tranh phải là mối quan ngại lớn nhất đối với các nhà đầu tư nhưng qua điều tra chúng tôi thấy sự can thiệp của chính phủ vào quá trình đầu tư và sự không rõ ràng trong chính sách của chính phủ lại là mối quan tâm lớn nhất.
Vấn đề nằm ở chỗ, điều mà nhà đầu tư mong muốn nhất là sự rõ ràng và khả năng có thể dự đoán được về tương lai đầu tư. Các gói kích cầu cũng tạo ra những không chắc chắn, đó là thâm hụt ngân sách và không rõ làm thế nào để có thể giải quyết.
Vấn đề tiếp nữa là kết quả của cuộc khủng hoảng tài chính đã dẫn đến sự ra đời của những luật lệ mới cho các ngân hàng và cơ quan tài chính, và vẫn chưa rõ những luật này sẽ hoạt động ra sao. Những lo ngại về gói kích cầu cũng như các thay đổi về luật lệ này được làm rõ thì sẽ khuyến khích nhà đầu tư hơn.
Việt Hà: Cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn này.