Việt Nam vẫn xây nhà máy điện hạt nhân.

Biến cố tại Nhật gây quan ngại cho nhiều nước. Một số nước phương Tây kiểm soát lại độ an toàn của một lọat các nhà máy điện hạt nhân. Đã có khuyến cáo các nước ngừng xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới. Việt Nam có quan điểm ra sao về kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân của mình? Việt Hà phỏng vấn giáo sư Vương Hữu Tấn, Viện trưởng viện năng lượng nguyên tử về vấn đề này

Việt Nam: hệ thống hiện đại

Việt Hà: Xin ông cho biết, trước những sự cố liên tục xảy ra tại các lò phản ứng hạt nhân của Nhật trong những ngày qua, Việt Nam có cần chuẩn bị gì cho kế hoạch xây dựng các lò phản ứng hạt nhân sắp tới?
Giáo sư Vương Hữu Tấn: quan điểm của tôi thì chủ trương nhà máy điện hạt nhân ở Việt nam đã được nghiên cứu rất lâu, chính phủ và quốc hội đã quyết định. Bây giờ sau sự cố ở Nhật bản thì mình xem xét nên phát triển như thế nào.
Công nghệ ở Nhật xây cái lò đó từ năm 66 cho đến năm 70, là những thế hệ đời đầu, thế hệ 2, hệ thống an toàn áp dụng nguyên lý về an toàn thụ động. Thời đó chưa có những công nghệ tiên tiến như hiện nay. Việt Nam sẽ quyết định chọn lò có hệ thống an toàn hiện đại. Thứ hai là tuy động đất ở Việt Nam không như Nhật bản, chúng ta cũng phải nghiên cứu để đề xuất những yêu cầu cụ thể đối với mức động đất ở Việt Nam.  Hiện tượng sóng thần cũng là vấn đề lớn hiện nay mà cơ quan nguyên tử năng quốc tế đang nghiên cứu, mình cũng phải tiếp cận để có thể có được những yêu cầu cụ thể đối với nhà máy điện hạt nhân, cho thiết kế được an toàn.
Việt Hà: vậy Việt Nam đã quyết định sử dụng lò phản ứng hạt nhân thế hệ mấy thưa ông?
GS Vương Hữu Tấn: Sẽ dùng thế hệ thứ 3 hoặc là 3 cộng, đó là theo các khuyến cáo của các chuyên gia.
Việt Hà: Nhiều quốc gia đã có kế hoạch xem xét độ an toàn của các lò phản ứng hạt nhân của họ, Việt Nam có cần phải thay đổi gì trong kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân sắp tới?
GS Vương Hữu Tấn: theo tôi thì mình cũng chưa có gì lớn để phải thay đổi vì chỉ mới bắt đầu làm, chính phủ mới quyết định, mới đang chọn đối tác, bây giờ mới đang nghiên cứu để chọn công nghệ cụ thể, khảo sát địa điểm. Chúng ta đang ở giai đoạn bắt đầu. Sự cố này xảy ra thì trong quá trình nghiên cứu xem xét ta cần phải cân nhắc những yếu tố để tính đến vấn đề bảo đảm an toàn.

Điều lo lắng chính đáng

Việt Hà: Việt Nam đã làm gì để đưa thông tin đến người dân cũng như chuẩn bị cho họ các kiến thức cần thiết trong trường hợp phóng xạ hạt nhân xảy ra thưa ông?
GS Vương Hữu Tấn: hiện nay công tác thông tin tuyên truyền thì chúng tôi cũng đang làm. Nhưng qua sự cố của Nhật bản thì chúng tôi trong Bộ Khoa học công nghệ đã thành lập tổ công tác để thường xuyên nghiên cứu cập nhật thông tin, phân tích thông tin, rồi các trạm quan trắc phóng xạ của Việt Nam đã liên tục đo đạc và cung cấp thông tin. Từ chiều nay trở đi trên mạng thông tin của Bộ khoa học công nghệ đã bắt đầu cập nhật các thông tin về tình hình sự cố này và tình hình quan trắc phóng xạ ở Việt Nam, rồi truy cập các thông tin trên mạng của thế giới để thấy hướng gió di chuyển thế nào, thủy văn di chuyển ra sao để mình có thể cảnh báo cho người dân biết được các tình trạng như vậy.
Việt Hà: các chuyên gia về hạt nhân đã có ý kiến về việc Việt Nam vẫn còn thiếu nhân lực có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực điện hạt nhân và cho rằng kế hoạch hoàn tất 2 nhà máy điện từ nay đến năm 2030 là quá gấp và sẽ không an toàn. Theo ông Việt Nam cần phải làm gì để có thể giải quyết vấn đề này?GS Vương Hữu Tấn: cái đó là cái lo lắng chính đáng mà chúng ta phải làm. Tất nhiên là phải quyết định rồi thì mới chuẩn bị nhân lực được. Chính phủ đã quyết định và kế hoạch nhân lực đang được bắt đầu triển khai. Đã cử người đi Nga và đi Nhật để học. Tôi hiểu những lo lắng là chính xác và những người quản lý cũng như chuyên gia phải xem đó là vấn đề rất lớn cần phải tập trung và có kế hoạch cụ thể.
Việt Hà: Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn này.