HÀ NỘI (AFP) - Trong khi khắp Á Châu đang tưng bừng đón ngày đầu Năm Thỏ, Việt Nam đánh dấu sự độc lập của mình với nền văn hóa đô hộ của Trung Quốc bằng cách ăn mừng Tết con Mèo.
Hai quốc gia này vẫn còn là đồng minh về ý thức hệ lẫn cùng chuyển đổi sang cơ chế kinh tế thị trường.
Nhưng mối liên hệ giữa đôi bên gợi lại nhiều cảm nghĩ và mâu thuẫn mạnh mẽ ở Việt Nam, nơi nhiều người vẫn không quên 1,000 năm đô hộ của Trung Quốc, và gần đây nhất là trận chiến giữa biên giới hai nước năm 1979.
Trong khi quốc gia nhỏ bé này còn duy trì nhiều ngôn từ, tập quán và truyền thống của Trung Quốc, Việt Nam vẫn luôn có một nhu cầu mạnh mẽ, đó là tách rời ra khỏi ảnh hưởng của nước láng giềng khổng lồ.
Hai nước cùng có chung 10 trong số 12 con giáp trong âm lịch như: tí, dần, thìn, tị, ngọ, mùi, thân, dậu, tuất và hợi. Tuy nhiên người Việt đã thay thố (con thỏ) bằng mão và bò bằng trâu (sửu).
Lý do chính xác tại sao họ lại chọn những con vật khác nhau như vậy thì chưa rõ được, nhưng theo nhiều học giả, sự tách rời này có thể truy nguyên từ truyền thuyết vốn tạo nên lịch các con giáp này.
Một trong những tích ở Trung Quốc kể, Ðức Phật cho mời nhiều con vật cùng tham dự cuộc bơi thi qua sông, và 12 con đến đích trước sẽ được chọn tiêu biểu cho 12 tháng của lịch.
Do không biết bơi, đôi bạn chí thân mèo và chuột quá giang trên lưng bò. Tuy nhiên lúc gần đến đích, chú chuột bèn xô mèo nhà ta xuống nước, và cả hai từ đó trở thành kẻ thù không đội trời chung.
Truyện tích của phía người Việt lại có phần nào khác biệt. Theo họ, Ngọc Hoàng mới chính là người tổ chức cuộc đua, và trong tích này con mèo lại có thể bơi được.
Philippe Papin, chuyên gia về lịch sử Việt Nam tại École Pratique des Hautes Études ở Paris nói: “Có nhiều cách giải thích dựa theo văn hóa lẫn nhân loại học.” Nhưng vì nhiều người Việt ngày nay có gốc tích của người Hoa, nên cách giải thích gần đúng nhất nằm nơi ngôn ngữ.
Ông Papin nói: “Người TQ phát âm thỏ là 'mao,' nghe như 'mèo' bên tiếng Việt. Và rằng vì âm của một chữ thay đổi nên nghĩa cũng bị đổi theo.”
Bất kể khác biệt nhiều ít thế nào, người Việt ngày nay không bận tâm đến việc thay đổi các con giáp cho giống như của Trung Quốc.
Benoit de Treglode, thuộc Viện Nghiên Cứu Ðông Nam Á Hiện Ðại ở Bangkok nói: “Ðối với người Việt vì danh dự quốc gia họ không muốn rập khuôn hoàn toàn theo TQ.”
Ông Treglode nói thêm: “Nét khác biệt trong hình thức mô phỏng này có thể thấy được ở khắp trong nền văn hóa Việt Nam.”
Hoàng Phát Triệu, 76 tuổi, một diễn viên hưu trí, cho rằng người Việt thích mèo hơn thỏ, ông ta nói: “Dân Việt hầu hết đều là nông dân. Thỏ chẳng có làm được gì cho nông phu, trong khi mèo vẫn luôn là một bạn tốt, giúp bắt chuột để mùa màng khỏi bị phá hoại.”
Trong khi Việt Nam đang vui đón Tết, người tuổi tí, ngọ và dậu đừng nên đạp đất nhà người ta vì mang vận xấu đến cho họ.
Ít nhất, ở điểm này người Hoa và người Việt cùng giống nhau. (TP)
No comments:
Post a Comment